Onderstaand stukje heb ik al eerder gepubliceerd op Facebook (1-8-’15), maar ik heb Erica van Vugt beloofd het weer eens op te zoeken omdat zij de situatie ter plekke goed kent. Bedankt Erica!
Veel leesplezier!

Otto Dicke

Hoera! Wéér een boekje gevonden vandaag met illustraties van Otto Dicke! En wéér in de kringloop! Otto Dicke…één van de beste landschapstekenaars van Nederland volgens mij. Enkele lijnen met een pen en je hebt een landschap, dorp of boerderij vol sfeer. En ook zijn tekeningen, van vrouwen en kinderen, vaak niet meer dan een schets, zijn zo naturel en veelzeggend! Maar ik val voor zijn landschappen.

Waar deze adoratie vandaan komt? Ik ben opgegroeid in Gorinchem (Gorcum volgens de Blieken zelf) aan de Merwede. Aan de overkant ligt het dorpje Woudrichem (Woerkum). In mijn jeugd bezocht ik eens Slot Loevestein, je weet wel, van Hugo de Groot die in een boekenkist wist te ontsnappen en van maatschappijkritische, en dus linkse protestzanger Boudewijn de Groot, die er voor zijn Land van Maas en Waal een oorkonde en een gouden plaat ontving uit handen van, wie had dat ooit gedacht, de zeer rechtse burgemeester van Gorinchem, Ridder Van Rappard, die zelf nog een broer bij de NSB had gehad (híj niet dus, maar een bróer, dat je dat maar weet) en die het presteerde om in één van zijn laatste jaren als burgervader letterlijk de stekker te trekken uit het stopcontact van de geluids- en lichtinstallatie op de Grote Markt op de afsluitende avond van verder gezellige en daarmee succesvolle vakantiefeestweken in het omwalde stadje omdat de band volgens hém geen muziek maakte, maar ongefundeerde herrie. En dáár wilde je de jeugd toch voor behoeden?! Dit soort fratsen haalde dat prehistorische fossiel wel vaker uit en hij was uiteindelijk niet meer te handhaven als vertegenwoordiger van ‘het democratische gezag’.

Maar dit ter zijde, we waren op weg naar Slot Loevestein. Om daar te komen moest je met het pontje de Merwede over naar Woudrichem en vandaar weer verder met een ander pontje direct naar het slot. Toen wij de overkant naderden registreerde ik, zonder het mij te realiseren, dat het water van de rivier tegen een kade aan klotste. En in de namiddag, weer terug naar huis, viel mij op dat dat kademuurtje helemaal zichtbaar was, tot aan de bodem van de rivier en met een kiezelstrandje ervoor van een meter of zo. Dat was voor het eerst dat ik mij bewust werd van het effect van eb en vloed in de Noordzee, want de Merwede loopt door de Biesbosch en staat dientengevolge direct in contact met de zee. Het beeld van dat kademuurtje is mij altijd bijgebleven, als ankerpuntje zeg maar voor het begrip getijde.

Enkele jaren later verruilde ik de Mulo in Gorinchem voor de HBS in Dordrecht, het Titus Brandsma College, waar pater Janssen de scepter zwaaide, vaak zelfs bijna letterlijk als hij zich opstelde in de nauwe doorgang van de meisjesgarderobe, zodat alle tienermeisjes zich wel héél dicht langs dat corpulente potentaatje moesten wringen. O, ik dwaal weer af.

In mijn klas zat o.a. Carel Dicke, een geschikte en joviale jongen die erg mooi kon tekenen. Vaak stuurde hij van achter uit de rij pittig getinte tekeningetjes naar Loes, vooraan in de rij en het mooiste meisje van de klas, wat heet, van de hele school! Die prenten kwamen natuurlijk nooit ongeopend aan bij Loes, hoe moest ik anders weten dat hij mooi kon tekenen?

Welnu, ergens rond 2004 viel in een kringloopwinkel mijn oog op een boekwerkje: “Otto Dicke, ein Holländischer Zeichner”, Ausstellung Stadtmuseum Schramberg. Hé, dacht ik, zeker de vader van Carel, want die zal de tekentalenten wel van hem geërfd hebben. Ik kocht het ding voor Carels sake en ging er thuis in zitten bladeren. Prachtig vond ik het. Allemaal tekeningen uit de buurt van Dordrecht en Gorinchem. Simpele lijnen deden mij meteen de sfeer herkennen van mijn jeugdwereld. Maar ik viel bijna van mijn stoel toen ik het kademuurtje van Woudrichem zag! Precies zoals ik het de laatste keer zag!

Sindsdien kijk ik in kringloopwinkels altijd naar de naam Otto Dicke. En ben blij als een kind wanneer ik weer iets vind. Zoals vandaag. Een boekje over Middelburg.

(c) BV 1/08/’15

Naschrift
Vriendin Renée, die ook bij ons in de klas zat, hielp mij kort na deze publicatie evenwel uit de droom: Carels vader was architect, Otto is Carels oom!
Ook goed, het blijft mooi.